Holandia: Zimy będą coraz bardziej surowe?

Holandia

Według nowego wspólnego badania Królewskiego Holenderskiego Instytutu Meteorologicznego (KNMI) i Uniwersytetu w Utrechcie, jeśli centralny układ prądów Oceanu Atlantyckiego osłabnie lub zmieni się na skutek zmian klimatycznych, w Europie Zachodniej mogą wystąpić ekstremalne zaburzenia klimatyczne, w tym rozpad lodu morskiego u wybrzeży Holandii i spadek temperatur zimą do nawet -20 stopni.

Badanie skupiło się na cyrkulacji południkowej Atlantyku (AMOC), krytycznym składniku globalnej cyrkulacji oceanicznej, która obejmuje Prąd Zatokowy. AMOC transportuje ciepłą wodę z tropików do północnego Atlantyku, utrzymując klimat Europy Zachodniej stosunkowo łagodnym. „Na przykład Holandia leży na tej samej szerokości geograficznej co Kanada, ale klimat jest znacznie łagodniejszy” – zauważyli badacze.

Instytut KNMI stwierdził, że ostatnie dane sugerują, że AMOC słabnie, chociaż naukowcy nie są zgodni co do tego, jak daleko posunął się ten trend. Prąd jest napędzany przez opadanie słonej, gęstej wody w pobliżu Grenlandii. „Ze względu na wzrastającą ilość opadów i topnienie czapy lodowej Grenlandii, woda w północnym Oceanie Atlantyckim staje się mniej słona, a zatem również mniej ciężka” — informuje KNMI. Ta zmiana może zakłócić zdolność prądu do cyrkulacji.

Jeden z modelowanych scenariuszy zakłada globalną redukcję emisji gazów cieplarnianych, ale nawet wtedy średnia globalna temperatura wzrośnie o 2,7 stopnia do roku 2100 w porównaniu z poziomami sprzed epoki przemysłowej. W takim przypadku Holandia mogłaby doświadczyć znacznie chłodniejszych zim, ze średnią temperaturą spadającą o 5 stopni poniżej obecnego poziomu. „Bez AMOC duże części Europy stałyby się wyjątkiem na ocieplającej się planecie” – ostrzegał KNMI.

Osłabiony AMOC miałby dalekosiężne i poważne konsekwencje w całej Europie. Badanie przewiduje więcej susz, silniejsze i częstsze burze oraz przyspieszony wzrost poziomu mórz. „Jest oczywiste, że zmiana AMOC spowodowałaby znaczące zmiany w klimacie” – stwierdził KNMI w swoim raporcie.

Naukowcy ostrzegają również, że skutki osłabienia AMOC mogą objawiać się stopniowo, ale będą trudne do odwrócenia. W szczególności Holandia, jako kraj nisko położony i silnie uzależniony od stabilnych warunków klimatycznych, stoi w obliczu podwójnego zagrożenia: nie tylko surowszych zim, ale także wzrostu poziomu mórz, który może przyspieszyć erozję wybrzeża i zwiększyć ryzyko powodzi. Eksperci apelują o pilne działania adaptacyjne i inwestycje w infrastrukturę chroniącą przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.

Instytut podkreślił, że ustalenia te stanowią „pierwszą ocenę” i potrzebne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć pełną skalę ryzyka.

22.06.2025 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(kk)