Holandia nie dopuści kompostowania ludzkich zwłok

Holandia

Holenderska Rada Zdrowia odradziła wprowadzenie kompostowania ludzkich zwłok jako legalnej alternatywy dla tradycyjnego pochówku lub kremacji. Powodem są niewystarczające dowody na bezpieczeństwo tej metody oraz brak potwierdzenia, że jest to opcja rzeczywiście zrównoważona. Rada podkreśliła, że obecnie nie istnieją standardowe procedury ani ramy prawne regulujące takie praktyki.

Kompostowanie ludzkich szczątków, znane jako „verdaaren”, polega na umieszczeniu niebalsamowanego, zamrożonego ciała w szczelnym betonowym kokonie z materiałem roślinnym, takim jak słoma czy siano. Po około 40 dniach proces rozkładu przekształca ciało w żyzną glebę, którą rodzina mogłaby wykorzystać np. do zasadzenia drzew lub roślin. Choć metoda ta jest legalna w niektórych regionach, m.in. w amerykańskim stanie Waszyngton od 2021 roku, Rada wskazała, że dostępne dane naukowe wciąż są bardzo ograniczone.

„Kompostowanie odbywa się w środowisku bogatym w tlen, co stwarza ryzyko namnażania się i rozprzestrzeniania patogenów w powietrzu” – napisano w rekomendacji. Eksperci ostrzegli również, że w ludzkich szczątkach mogą znajdować się niebezpieczne substancje, które trafiłyby do gleby.

Według dziennika AD, fundacja Veraarden zabiegała o to, aby kompostowanie zostało wpisane do nowej ustawy o usługach pogrzebowych. „Poruszyło mnie, że można odejść z tego świata w naturalny sposób, stając się częścią cyklu ekologicznego, tak jak czyniły to kultury rdzenne” – mówiła w zeszłym roku Jenneke Haaksma, członkini zarządu fundacji i dyrektorka zakładu pogrzebowego w Zeist.

Rada Zdrowia podtrzymała natomiast poparcie dla alternatywnej metody – chemicznego rozpuszczania zwłok, znanego jako resomacja lub hydroliza alkaliczna. Proces ten polega na umieszczeniu ciała w ciśnieniowym zbiorniku wypełnionym wodą i wodorotlenkiem potasu, co powoduje jego rozpuszczenie w ciągu około dwóch i pół godziny. Pozostałości w postaci kości oraz elementów medycznych, takich jak implanty, mogą zostać zwrócone rodzinie.

Debata nad dopuszczeniem nowych form pochówku w Holandii wpisuje się w szerszy europejski trend poszukiwania bardziej ekologicznych rozwiązań funeralnych. Coraz częściej pojawiają się pytania o wpływ tradycyjnych metod, takich jak kremacja, na środowisko, ze względu na wysokie zużycie energii i emisję CO₂.

Dla części społeczeństwa wprowadzenie takich alternatyw może być nie tylko kwestią ekologiczną, ale także symboliczną – wyrazem powrotu do bardziej naturalnego obiegu życia i śmierci. Jednak eksperci podkreślają, że każda nowa metoda musi być poprzedzona rzetelnymi badaniami naukowymi i uregulowana prawnie, aby zagwarantować bezpieczeństwo zdrowotne i szacunek wobec zmarłych.

13.10.2025 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(kk)