Słowo dnia

Lepiej nigdy jej nie doświadczyć, ale niestety prawie każdego prędzej czy później dopadnie. Ziekte to w języku niderlandzkim choroba.

Przeciwieństwem choroby jest zdrowie, czyli gezondheid. Przymiotnik ziek oznacza chory, a gezond to zdrowy. „Jan is weer ziek” przetłumaczymy zatem jako „Jan znowu jest chory”, a „Marysia is heel gezond” jako „Marysia jest bardzo zdrowa”.

Choroby bywają różne, czasem poważne (ernstige ziekte), a czasem ktoś jest tylko lekko przeziębiony (licht verkouden). Choroba wieku dziecięcego to kinderziekte, choroba serca to hartziekte, choroba skóry to huidziekte, a choroba płuc to longziekte.

Słowo ziekte jest w języku niderlandzkim rodzaju żeńskiego i wiąże się z rodzajnikiem określonym de. Mamy więc de ziekte. Liczba mnoga to ziekten lub ziektes (choroby). Wymowę słowa ziekte usłyszymy między innymi TUTAJ.

Chorobę zakaźną określamy w niderlandzkim wyrażeniem besmettelijke ziekte lub infectieziekte, chorobę przewlekłą - chronische ziekte, a chorobę zawodową - beroepsziekte (słowo beroep oznacza zawód, fach).

Czasem zamiast słowa ziekte używa się też innych słów, choć ich znaczenie może być nieco inne: aandoening to bardziej schorzenie, stoorinis zaburzenie, kwaal dolegliwość, a infectie - infekcja.

Niekiedy choroba dotyczy nie ciała (lichaam), ale psychiki, umysłu (geest). Mówimy wtedy o zdrowiu psychicznym (geestelijke gezondheid). Zaburzenie psychiczne określamy w niderlandzkim jako psychische stoornis, a chorobę psychiczną jako psychische ziekte lub geestesziekte.

Kiedy choroba jest na tyle poważna, że uniemożliwia pracę, to bierze się ziekteverlof, czyli zwolnienie lekarskie, potocznie „chorobowe”.

Zgłosić chorobę u pracodawcy (czyli wziąć chorobowe) to „zich ziek melden”. Zdanie „Ewa meldt zich ziek” oznacza więc, że „Ewa zgłasza chorobowe”. Fakt zgłoszenia chorobowego to ziekmelding (od czasownika melden, czyli zgłaszać, informować).

Choroby leczymy (genezen) lekami (geneesmiddelen), choć zawsze warto pamiętać, że „beter voorkomen dan genezen” - czyli, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”…

Więcej słów dnia

---

25.06.2025 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

< Poprzednia		Następna >