Temat Dnia

Za niespełna miesiąc (29 października) Holendrzy po raz kolejny udadzą się do lokali wyborczych, by wybrać nowy skład Tweede Kamer, czyli drugiej izby tutejszego parlamentu.

Zaplanowane na 29 października wybory parlamentarne są przedterminowe. Poprzednie wybory odbyły się bowiem w listopadzie 2023 r. Rząd premiera Dicka Schoofa, który był ich skutkiem, był jednak na tyle słaby i niestabilny, że szybko upadł.

Koalicję rządową tworzyły cztery partie. Konstrukcja rządu była nietypowa. Liderzy partii koalicyjnych nie weszli do gabinetu, a stanowisko premiera i wiele tek ministerialnych przypadło w udziale osobom spoza partyjnej polityki lub mniej znanym politykom. Miał to być rząd częściowo „ekspercki”, ale eksperyment ten się nie udał.

Duża w tym zasługa liderów partii koalicyjnych, którzy często się ze sobą kłócili i nie byli w stanie wypracować kompromisu. Ostatecznie to właśnie Geert Wilders, lider największej partii w parlamencie, populistycznego PVV, wyszedł z koalicji rządowej. Stało się to na początku czerwca tego roku. Ze względu na przerwę wakacyjną, nowe wybory rozpisano dopiero na październik.

Holenderski parlament tradycyjnie jest bardzo rozdrobniony, bo nie ma tu progu wyborczego na poziomie np. 5%, tak jak jest to choćby w Polsce. Mandaty w Tweede Kamer (jest ich 150) rozdzielane są całkowicie proporcjonalnie. Wystarczy więc, że dane ugrupowanie zdobędzie około 0,7% głosów (czyli 1/150 wszystkich głosów) - i już ma jednego posła.

W efekcie obecnie w Tweede Kamer obecnych jest aż 15 różnych partii. Wszystkie te ugrupowania wystawią listy także w nadchodzących wyborach. Również inne, mniejsze partie będą się ubiegać o miejsce w Tweede Kamer. W sumie na karcie do głosowania do wyboru będzie aż… 27 partii!

Sondaż pracowni MDH z 26 września wskazuje na to, że także po październikowych wyborach w Tweede Kamer zasiadać będą przedstawiciele 15 ugrupowań.

Największym poparciem, podobnie jak w wyborach dwa lata temu, cieszy się Partia na rzecz Wolności PVV Geerta Wildersa (29 mandatów w sondażu MDH, wobec 37 w poprzednich wyborach). Lewicowa koalicja Partii Pracy PvdA i Zielonej Lewicy GroenLinks może liczyć w tym sondażu na 27 mandatów (wobec 25 w wyborach sprzed dwóch lat), a chadeckie CDA na 23 mandatów. Chadecy w wyborach z 2023 r. uzyskali jedynie 5 miejsc w Tweede Kamer.

W poprzednich wyborach wielki sukces odniosła nowa centroprawicowa partia NSC (Nowa Umowa Społeczna), która jednak po odejściu na polityczną emeryturę lidera Pietera Omtzigta jest w permanentnym kryzysie. Najnowszy sondaż pracowni MDH daje jej… 0 mandatów (co oznacza poparcie niższe niż 0,7%). W 2023 r. NSC uzyskało aż 20 miejsc w parlamencie.

W sondażach kiepsko wypada również liberalne VVD byłego wieloletniego premiera Marka Ruttego (obecnie sekretarza generalnego NATO). Badanie z końca września daje VVD jedynie 15 mandatów (dwa lata temu VVD zdobyło ich 24). To między innymi skutek licznych błędów następczyni Ruttego, Dilan Yeşilgöz.

Prawicowe, konserwatywne JA21 zyskuje na popularności i w badaniu opinii społecznej z 26 września ma już 13 mandatów. Centrowe, proeuropejskie D66 cieszy się dosyć stabilnym poparciem na poziomie 11 mandatów. Skrajnie lewicowa Partia Socjalistyczna ma w tym sondażu 6 mandatów, a antyunijne Forum dla Demokracji FvD - 5.

Ruch Rolników i Obywateli BBB, będący w obecnej koalicji rządowej, ma w tym sondażu już tylko 4 mandaty, podobnie jak lewicowy, popierany głównie przez Holendrów obcego pochodzenia DENK.

Z badania MDH wynika, że do parlamentu dostać się powinny również euroentuzjastyczny Volt (3), Unia Chrześcijańska CU (3), Partia na rzecz Zwierząt PvdD (3), ultraprotestanckie SGP (3) oraz partia seniorów 50PLUS.

---

30.09.2025 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(łk)

< Poprzednia		Następna >