Dziś (9 lutego) Międzynarodowy Dzień Pizzy. Jej święto to dobra okazja, żeby poznać historię tego włoskiego dania. I zastanowić się, jak uczcimy tę okazję: w domu czy w pizzerii.

Pizza jest dziś jednym z najpopularniejszych dań na świecie. Kiedy powstała było potrawą biednych ludzi. Dopiero później trafiła m.in. na królewskie stoły.

Margherita królowej Małgorzaty

Pizza ta, którą znamy, pochodzi z włoskiego Neapolu, a jej rodowód sięga XVI wieku. Chociaż jako pierwsi podobny do niej placek wypiekali starożytni Grecy – przypomina serwis payback.pl. Potwierdzają to pochodzące z X wieku wzmianki o pizzy. Otóż według nich była ona posiłkiem greckich chłopów i biedaków. Jej wyprodukowanie było niezwykle tanie i proste, a zawartość mąki sprawiała, że danie było wyjątkowo sycące.

Dlatego nazwę tego dania jedni wiąże z greckim plax, co oznacza coś płaskiego. Inni wskazują łacińskie słowo pinsere, które oznacza tłuczenie lub rozcieranie.

Na początku pizza był to placek nasączony tłuszczem, oliwą lub smalcem, z dodatkiem sera czy ryby. Potrawa w wersji, jaką my się zajadamy, czyli z pomidorami, powstała pod koniec XIX wieku, kiedy po zjednoczeniu Włoch tron objęła dynastia sabaudzka.

Królowa Małgorzata spróbowała wtedy przygotowanych dla niej kilku rodzajów pizzy. Jedna z nich zawierała sos stworzony na bazie pomidorów, ser oraz oregano. Danie tak bardzo posmakowało monarchini, że zostało nazwane na jej cześć – Margherita.
Włoski placek po amerykańsku

Najbardziej jednak pizzę spopularyzowała Ameryce. Na początku XX wieku wyemigrowało tam wielu Włochów, którzy przywieźli ze sobą swoją kuchnię, w tym m.in. przepis na pizzę. Zaczęli otwierać rodzinne restauracje, w których to danie serwowali. Dzięki temu smak dania poznawało coraz więcej osób.

Receptura pizzy z czasem się zmieniała. Na przykład ciasto w amerykańskiej wersji było znacznie grubsze. I to w takim wydaniu to pierwotnie włoskie danie zaczęło podbijać świat, w tym Polskę.

Jednak po pewnym czasie Polacy docenili jego bardziej tradycyjną wersję, czyli pizzę na cienkim cieście, z dodatkiem oliwy zamiast sosów. I to właśnie pizza w takiej odsłonie, czyli pizza włoska, cieszy się dziś u nas ogromną popularnością.

Za co tak kochamy pizzę?

Pizza jest daniem, którym możemy dzielić się z innymi – doskonale urozmaica spotkania rodzinne i towarzyskie. W walentynki może być w kształcie serca; wielbiciele serów chętnie wybierają tę z zawijanymi, wypełnionymi nim brzegami; dzieci uwielbiają jej wersję „mini” w postaci tzw. pizzerinek. Można zabrać ją ze sobą do pracy, na wycieczkę czy zaserwować zamiast tradycyjnego obiadu.

W powszechnej opinii pizza to danie ciężkostrawne i dlatego niezdrowe. Tej tezie zaprzeczyli naukowcy z Mediolanu, którzy przeprowadzili badania. Ich wynik wykazał prozdrowotne właściwości pizzy – ma chronić przed miażdżycą i zmniejszać ryzyko wystąpienia nowotworu przełyku.

Dietetyczka Chelsey Amer przekonuje na swojej stronie internetowej, że danie to może być bardziej zbilansowanym śniadaniem niż popularne na całym świecie płatki. Zawiera bowiem o wiele więcej białka i protein, które dodają organizmowi energii na długi czas.

Inflacja wrogiem pizzy

Z okazji Międzynarodowego Dnia Pizzy statystycy z Eurostatu przyjrzeli się cenom tej włoskiej potrawy. Okazuje się, że w grudniu w krajach Unii Europejskiej za pizzę płacono już niemal 16 proc. więcej niż rok wcześniej – podaje portal bankier.pl.

W Polsce wzrost cen tego dania przekroczył 19 proc. Bez większych konsekwencji dla portfeli pizzą mogą się nadal zajadać mieszkańcy Luksemburga i Włoch, gdzie ceny skoczyły o niespełna 10 proc. Fatalnie wygląda sytuacja na Węgrzech, gdzie ceny wzrosły prawie o połowę. Blisko 40 proc. więcej niż rok wcześniej płacić muszą miłośnicy pizzy z Litwy i Bułgarii.

Pizza Hut wyjaśnia, że jest to związane przede wszystkim ze wzrostem kosztów składników. Z danych GUS o inflacji z grudnia 2022 r. wynika, że mąka podrożała o 37,9 proc. rok do roku, mięso o 24,2 proc., a sery o 27,5 proc.

„Do tego należy dodać ceny energii oraz wzrost kosztów pracy czy najmu lokali. W rozrachunku ekonomicznym brak podwyżek byłby trudny do zaakceptowania” – napisał w komentarzu cytowanym przez portal Daniel Kostecki z CMC Markets.

Jak przyrządzić domową pizzę?

Podstawowy przepis na placek jest prosty do wykonania. A zatem…

Jakie składniki będą potrzebne?

Ciasto (2 porcje):
- 250 g mąki,
- 130 ml wody,
- 4 g drożdży,
- 1 łyżka oliwy z oliwek,
- odrobina soli,
- łyżeczka cukru,
- ulubione dodatki (np. szynka, kukurydza, ananas, kiełbasa, ogórek kiszony, pieczarki itp.).

Sos pomidorowy (należy wymieszać wszystkie składniki na gładką masę za pomocą blendera):
- 200 ml passaty pomidorowej,
- łyżka oliwy z oliwek,
- ząbek czosnku,
- suszone oregano, pieprz i sól (do smaku, według upodobań).

Przygotowanie:

Krok 1

Ciepłą wodę wymieszaj z drożdżami i cukrem, następnie przelej ją do miski z przesianą mąką i dopraw odrobiną soli. Z takiej mieszanki wyrób jednolite ciasto. Uformuj kulę i odstaw w ciepłe miejsce pod przykryciem na około 1 godzinę.

Krok 2

Po tym czasie ciasto podziel na dwie części i rozwałkuj. Piekarnik nastaw na temperaturę 250 st. C., a placki przełóż na blachę wyłożoną papierem do pieczenia.

Krok 3

Gotowe, rozwałkowane ciasto posmaruj cienką warstwą sosu pomidorowego i ułóż na niej równomiernie wszystkie ulubione składniki. Następnie piecz przez ok. 10 minut, aż brzegi zarumienią się na złoty kolor. 

09.02.2023 Niedziela.NL // źródło: News4Media // fot. iStock

(sl)