Temat Dnia

Za nami Prinsjesdag, a nowy budżet Holandii wywołał szerokie dyskusje w sektorach publicznych i społecznych. Minister finansów, Eelco Heinen, zapowiedział cięcia w edukacji, badaniach i innowacjach, które według wielu ekspertów mogą poważnie osłabić konkurencyjność kraju w tych dziedzinach. W sumie przewidziano redukcje budżetowe o wartości 800 mln euro w 2025 roku.

Uniwersytety zostały zaskoczone dodatkowymi 25 mln euro cięć, które sumują się z wcześniejszymi ograniczeniami w wysokości 300 mln euro rocznie. Caspar van den Berg, przewodniczący stowarzyszenia Universiteiten van Nederland, podkreślił, że inwestycje w badania i innowacje spadają do 2% PKB, podczas gdy w innych krajach Unii Europejskiej wynoszą 3% lub więcej. „To osłabia zdolność kraju do tworzenia nowych technologii i bezpieczeństwa oraz odporności społeczeństwa” – dodał.

Również organizacje osób niepełnosprawnych wyrażają mieszane odczucia. Chociaż rząd przewidział dodatkowe 250 tys. euro na koszty mieszkaniowe, opiekę złożoną i wyższe stawki, cięcia w wysokości 300 mln euro w innych obszarach pozostawiają sektor pod presją. Theo van Uum, przewodniczący Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, ostrzegł, że ta polityka utrudni inwestycje i rozwój niezbędnej opieki nad osobami niepełnosprawnymi.

W sektorze mieszkaniowym Woonbond podkreśla, że brak zamrożenia czynszów oznacza, że wielu najemców otrzyma jedynie częściową rekompensatę za wzrost czynszów o 5% w 2025 roku. Brak środków na stabilizację czynszów w 2026 roku dodatkowo zwiększa ryzyko dalszego wzrostu kosztów mieszkań dla lokatorów.

Sądownictwo w Holandii otrzyma 155 mln euro, co pozwoli na zwiększenie liczby przesłuchań w sprawach rodzinnych i młodzieżowych oraz zapewnienie pomocy prawnej osobom, które nie mogą sobie pozwolić na adwokata. Przewodniczący Raad voor de Rechtspraak, Henk Naves, stwierdził, że te fundusze umożliwią lepszą organizację pracy sądów i poprawę dostępności wymiaru sprawiedliwości.

Policja natomiast nie otrzyma dodatkowych środków na pokrycie deficytu budżetowego w wysokości 68 mln euro, który w kolejnych latach może wzrosnąć do 350 mln euro. Związki zawodowe ostrzegają, że brak stabilnego finansowania uniemożliwi zatrudnienie 2000 nowych funkcjonariuszy, niezbędnych do utrzymania bezpieczeństwa publicznego. Przewodniczący NPB, Nine Kooiman, podkreśla, że pilne zmiany zależą od nowego tymczasowego ministra policji, Floora van Oostena.

W sektorze azylu i migracji zaplanowano zmniejszenie środków do 1,9 mld euro w 2029 roku, co stanowi znaczną redukcję w porównaniu z wcześniejszymi wydatkami. Agencja COA, odpowiedzialna za zakwaterowanie uchodźców, krytykuje brak stabilności finansowej, utrudniający planowanie liczby miejsc noclegowych oraz odpowiednią opiekę nad pensjonariuszami. COA podkreśla, że inne sposoby finansowania mogłyby zapewnić nawet miliard euro rocznie na potrzeby systemu azylowego.

Również organizacje ekologiczne są niezadowolone z nowych środków na redukcję depozycji azotu. Przeznaczenie jedynie 2,6 mln euro jest według nich zdecydowanie niewystarczające, podczas gdy raport PBL wskazuje, że potrzeby wynoszą nawet 21 mln euro. Organizacje ostrzegają, że polityka budżetowa kosztem ochrony środowiska może mieć długotrwałe negatywne skutki dla klimatu i jakości życia.

Dodatkowo, sektor zdrowia stoi przed wyzwaniem związanym z rosnącymi kosztami energii i leków, które nie zostały uwzględnione w nowym budżecie. Szpitale ostrzegają, że ograniczone środki finansowe mogą wymusić redukcję liczby personelu lub opóźnienie w inwestycjach w nowoczesny sprzęt medyczny, co bezpośrednio wpłynie na jakość opieki nad pacjentami.

Również sektor transportu publicznego wyraża obawy, że brak dodatkowych funduszy może ograniczyć inwestycje w rozwój infrastruktury kolejowej i autobusowej, szczególnie w regionach wiejskich. Związki zawodowe podkreślają, że opóźnienia w modernizacji taboru oraz brak wsparcia dla elektryfikacji transportu mogą spowodować dalsze zatory komunikacyjne i negatywnie wpłynąć na jakość życia mieszkańców.

Są też nieco bardziej pozytywne informacje: Muzeum Panorama Mesdag w Hadze otrzyma 1,8 mln euro na renowację panoramicznego widoku Scheveningen, co pozwoli zabezpieczyć dziedzictwo kulturowe kraju i przyciągnąć turystów. To jedyna instytucja kulturalna, która w nowym budżecie zyskała wyraźne wsparcie finansowe.

---

17.09.2025 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, Inc.

(kk)

< Poprzednia		Następna >