Technologie / Nauka

Kupując mleko czy jogurt, od razu sprawdzamy jego datę ważności. Ale co z nowym smartfonem (smartphone), szczoteczką elektryczną (elektrische tandenborstel) czy pralką (wasmachine)? Na pierwszy rzut oka nie mają daty przydatności, ale po kilku latach użytkowania często zaczynają sprawiać problemy. Dlaczego? Bo technologia starzeje się – często szybciej, niż byśmy chcieli. Bateria trzyma coraz krócej, oprogramowanie przestaje być wspierane, a aplikacje działają coraz wolniej. Nie oznacza to jednak, że od razu trzeba kupować nowy telefon. Dla wielu użytkowników problem zaczyna się, gdy urządzenie staje się niewygodne, a nie bezużyteczne.

Unia Europejska od kilku lat stara się przeciwdziałać zjawisku tzw. „planowanego starzenia” (geplande veroudering). Od 2021 roku producenci są zobowiązani udostępniać części zamienne i instrukcje naprawy przez co najmniej 7 lat po wprowadzeniu urządzenia na rynek. Mimo to wielu producentów – szczególnie tych z sektora elektroniki użytkowej – stosuje strategie ograniczające żywotność urządzeń. Apple wielokrotnie oskarżano o celowe spowalnianie starszych modeli iPhone’ów. Chociaż firma twierdziła, że chodziło o ochronę baterii, to opinia publiczna nie była przekonana. Tymczasem wymiana baterii to stosunkowo tani sposób na przedłużenie życia telefonu – a mimo to niewielu konsumentów się na to decyduje. Dlaczego? Bo łatwiej, modniej i „bezpieczniej” kupić nowy model.

Czy użytkownicy powinni być lepiej informowani o spodziewanej żywotności urządzenia (levensduur van een apparaat)? Zdaniem ekspertów – tak. W Holandii pojawił się pomysł obowiązkowego oznaczania orientacyjnej daty zużycia baterii czy końca wsparcia technicznego. Takie „cyfrowe etykiety” mogłyby ułatwić podejmowanie decyzji zakupowych i ograniczyć ilość elektrośmieci. Dodatkowo, organizacje konsumenckie jak Consumentenbond domagają się uproszczenia procesu napraw i dostępu do części zamiennych. W dłuższej perspektywie to nie tylko korzyść dla środowiska, ale i dla naszego portfela.

Mini-słowniczek:

smartphone – smartfon

elektrische tandenborstel – szczoteczka elektryczna

wasmachine – pralka

geplande veroudering – planowane starzenie

levensduur van een apparaat – żywotność urządzenia

Consumentenbond – Związek Konsumentów (holenderska organizacja)

batterij – bateria

toestel – urządzenie

vervanging – wymiana

garantie – gwarancja

onderdelen – części zamienne

reparatie – naprawa

Pytania do czytelników:

Czy kiedykolwiek zrezygnowałeś z naprawy telefonu, mimo że była możliwa?

Jak długo przeciętnie używasz jednego smartfona?

Czy uważasz, że producenci powinni informować o planowanej żywotności urządzeń?

Czy zdarzyło Ci się naprawiać sprzęt elektroniczny samodzielnie?

---

03.05.2025 Niedziela.NL // fot. Roman Samborskyi, UA / Shutterstock.com

(km/dm)

 

 

Następna >