Drewniaki, czyli buty po holendersku

Holenderskie ciekawostki

Kiedyś były popularnym obuwiem chłopów i robotników, dziś zobaczymy je głównie w sklepach z pamiątkami. „Klompen”, czyli drewniane chodaki, to jeden z symboli Holandii.

Kto widzi drewniaki, ten – podobnie jak w przypadku tulipanów, wiatraków czy kanałów – często od razu myśli: Holandia. Tego rodzaju buty noszono również w innych krajach europejskich (np. w Szwecji), jednak to w Holandii zyskały na popularności tak bardzo, że stało się jednym ze znaków rozpoznawczych Niderlandów.

Buty te zaczęto nosić w średniowieczu. To w XV wieku odkryto, że chodak zrobiony z jednego kawałka drewna jest o wiele stabilniejszy niż zrobiony z kilku części. W Holandii wyrabiano je zazwyczaj z drewna wierzby lub topoli. Często malowano je na żółto i ozdabiano różnorakimi wzorami.

Część tradycyjnych holenderskich chłopów nadal czasem zakłada tego rodzaju obuwie. W Holandii wciąż też działa kilkudziesięciu specjalistów, zajmujących się produkcją drewniaków.

Dla kogoś, kto takich chodaków nigdy nie miał na stopie, początkowo mogą się one wydawać mało wygodne. Wielu jednak uważa, że noszenie drewniaków jest dobre dla zdrowia.

Francuska nazwa drewniaka to „sabot”. W strajkach, które wybuchły w Liège (obecnie Belgia) pod koniec XIX wieku, robotnicy rzucali chodakami w maszyny. To właśnie stąd wzięły się słowa „sabotaż” i „sabotażysta”.

Obecnie drewniaki są głównie atrakcją turystyczną. Wielu turystów odwiedzających Holandię chętnie robi sobie zdjęcia w kolorowych chodakach. Także sklepy z pamiątkami wykorzystują ten motyw: można w nich kupić drewniaki (choć niekoniecznie z drewna...) w różnorakich kształtach, formach i kolorach.

W Eelde (prowincja Drenthe) znajduje się muzeum drewniaków. Kolekcja składa się obecnie z ponad 2400 par chodaków z około 43 krajów.

W latach 80. i 90. do mody damskiej powróciły chodaki wzorowane na szwedzkich drewniakach, w których podeszwa była wykonana z drewna bądź korka a wierzch ze skóry.

W 2007 roku holenderscy projektanci Viktor & Rolf wprowadzili na wybieg holenderskie chodaki na wysokim obcasie.

17.03.2016 Niedziela.NL // fot. Shutterstock, inc. // aktualizacja: 30.05.2024

(łk/em)